Kishori Shakti Yojana Maharashtra 2023 | Kishori Shakti Scheme | Kishori Shakti Yojana pdf | Kishori Shakti Yojana Benefits | महाराष्ट्र किशोरी शक्ति योजना 2023
महाराष्ट्र शासनाने किशोरवयीन मुलींना शारीरिक, मानसिक आणि भावनिकदृष्ट्या सक्षम करण्यासाठी किशोरी शक्ती योजना 2023 (Kishori Shakti Yojana) सुरू केली आहे. कारण स्त्रीचा शारीरिक, मानसिक आणि भावनिक विकास हा किशोरावस्थेतच होतो. महाराष्ट्र किशोरी शक्ती योजनेच्या माध्यमातून 11 ते 18 वयोगटातील किशोरवयीन मुलींना शारीरिक आणि मानसिकदृष्ट्या बळकट करण्यासाठी प्रशिक्षण देण्यात येणार आहे. ग्रामीण व शहरी भागातील अंगणवाडी केंद्रांतून हे प्रशिक्षण दिले जाणार आहे. या पोस्ट मधून आम्ही तुम्हाला Kishori Shakti Yojana Maharashtra 2023 काय आहे या बद्दल सविस्तर माहिती सांगणार आहोत तरी विनंती आहे की आमची ही पोस्ट शेवट पर्यंत वाचावी.
किशोरी शक्ति योजना 2023
महाराष्ट्र राज्यातील दारिद्र्यरेषेखालील कुटुंबातील किशोरवयीन मुलींच्या हितासाठी महाराष्ट्र शासनामार्फत महाराष्ट्र किशोरी शक्ती योजना सुरू करण्यात आली आहे. या योजनेंतर्गत 11 ते 18 वर्षे वयोगटातील किशोरवयीन मुली ज्यांनी शाळा किंवा महाविद्यालय सोडले आहे त्यांना लाभ मिळेल. या योजनेद्वारे किशोरवयीन मुलींचा शारीरिक, सामाजिक, मानसिक आणि भावनिक विकास केला जाईल. ज्यासाठी राज्य सरकार प्रत्येक किशोरवयीन मुलीवर दरवर्षी 1 लाख रुपये खर्च करणार आहे. या योजनेचे संपूर्ण कामकाज राज्य शासनाच्या देखरेखीखालील महिला व बालविकास विभागामार्फत केले जाणार आहे.
महाराष्ट्र किशोरी शक्ती योजनेद्वारे गरीब मुलींना शारीरिक आणि मानसिकदृष्ट्या निरोगी बनवेल, जेणेकरून त्या स्वतःचा आणि आपल्या कुटुंबाचा विकास करून देशाच्या विकासात हातभार लावतील. याशिवाय ही योजना भारतातील इतर राज्यांच्या सरकारांना त्यांच्या किशोरवयीन मुलींचा विकास करण्यासाठी आगामी काळात प्रेरणा देईल. त्यामुळे संपूर्ण भारतातील किशोरवयीन मुलींच्या विकासाबाबत जागृती निर्माण होईल.
Kishori Shakti Yojana Maharashtra 2023
| योजनेचे नाव | किशोरी शक्ति योजना |
| वर्ष | 2023 |
| कोणी सुरू केली | महाराष्ट्र सरकार |
| उद्देश | किशोरवयीन मुलींचा शारीरिक, सामाजिक, मानसिक आणि भावनिक विकास |
| लाभार्थी | महाराष्ट्र राज्यातील किशोर वयीन मुली |
| विभाग | महिला व बाल विकास |
किशोरी शक्ती योजनेचे उद्दिष्ट
महाराष्ट्र किशोरी शक्ती योजनेतील काही प्रमुख मुद्दे
- महाराष्ट्र शासनाने ही योजना अहमदनगर, अकोला, औरंगाबाद, भंडारा, चंद्रपूर, धुळे, हिंगोली, जळगाव, जालना, लातूर, नंदुरबार, उस्मानाबाद, परभणी, पुणे, रायगड, रत्नागिरी, सांगली, सिंधुदुर्ग, सोलापूर, ठाणे, वर्धा, वाशीम येथे सुरू केली आहे.
- Kishori Shakti Yojana Maharashtra 2023 महिला व बालविकास विभागाच्या देखरेखीखाली अंगणवाडी केंद्रातून संपूर्णपणे चालविली जाईल.
- लाभार्थी किशोरवयीन मुलींच्या आरोग्याची तपासणी दर ३ महिन्यांनी अंगणवाडी केंद्रांवर केली जाईल, त्यासाठी त्यांची आरोग्य पत्रिका बनवली जाईल. त्यांची उंची, वजन, शरीराचे वस्तुमान इत्यादींची नोंद या कार्डमध्ये ठेवली जाईल.
- या योजनेंतर्गत राज्य सरकारकडून दरवर्षी ३.८ लाख कोटी रुपये दिले जाणार आहेत. जी जीवन कौशल्य शिक्षण, आरोग्य शिक्षण, माहिती शिक्षण आणि संप्रेषण, आरोग्य कार्ड, संदर्भ आणि अंगणवाडी केंद्रांमध्ये प्रतिदिन ₹ 5 या दराने पोषण आहार यासारख्या सुविधांवर खर्च केली जाईल.
- राज्यातील दारिद्रय रेषेखालील कार्डधारक कुटुंबातील 11 ते 18 वर्षे वयोगटातील किशोरवयीन मुलींना शारीरिक आणि मानसिकदृष्ट्या निरोगी बनवणे हा या योजनेचा मुख्य उद्देश आहे.
महाराष्ट्र किशोरी शक्ती योजनेची वैशिष्ट्ये
- या योजनेद्वारे 11 ते 18 वर्षे वयोगटातील दारिद्र्यरेषेखालील कुटुंबातील शाळा किंवा महाविद्यालयातून बाहेर पडलेल्या मुलींना स्वावलंबी बनवले जाईल आणि त्यांना शिक्षण, आरोग्य, स्वच्छता आणि दैनंदिन जीवनातील आव्हानांना तोंड देण्यासाठी सक्षम केले जाईल.
- महाराष्ट्र किशोरी शक्ती योजनेच्या माध्यमातून राज्यातील प्रत्येक ग्रामपंचायतीमधून 18 वर्षाखालील किशोरवयीन मुलींची निवड करून त्यांना विभागीय पर्यवेक्षण, ANM आणि अंगणवाडी सेविकांकडून प्रशिक्षण दिले जाईल.
- या योजनेंतर्गत निवडलेल्या प्रत्येक किशोरवयीन मुलीवर राज्य सरकार दरवर्षी एक लाख रुपये खर्च करेल.
- महाराष्ट्राच्या महिला व बालविकास विभागामार्फत अंगणवाडी स्तरावर आयोजित केल्या जाणार्‍या किशोरी मेलो आणि किशोरी आरोग्य शिबिर या कार्यक्रमांतर्गत किशोरवयीन मुलींना पौष्टिक आहार आणि वैयक्तिक स्वच्छतेचे विशेष प्रशिक्षण दिले जाणार आहे.
- मुलींना 1 वर्षातील 300 दिवस 600 कॅलरीज, 18 ते 20 ग्रॅम प्रथिने आणि इतर पोषक तत्वे दिली जातील जेणेकरून त्यांचा शारीरिक विकास होऊ शकेल.
- निवडलेल्या किशोरवयीन मुलींना औपचारिक आणि अनौपचारिक शिक्षण उपलब्ध करून दिले जाईल.
- पौगंडावस्थेतील मुलींना घराचे व्यवस्थापन, उत्तम स्वयंपाक आणि खाण्याच्या सवयी, वैयक्तिक स्वच्छता आणि मासिक पाळीच्या काळात काळजी याविषयीही प्रशिक्षण दिले जाईल.
- महाराष्ट्र किशोरी शक्ती योजनेत किशोरवयीन मुलींना आत्मसन्मान, आत्म-ज्ञान, आत्मविश्वास, आत्म-निर्माण क्षमता विकसित करण्यासाठी मानसिक पद्धती शिकवल्या जातील.
- 16 ते 18 वर्षांवरील शिक्षण सोडलेल्या पात्र मुलींना स्वयंरोजगार आणि व्यवसायासाठी तयार केले जाईल.
किशोरी शक्ती योजनेसाठी पात्रता
- अर्जदार किशोरवयीन मुलीने महाराष्ट्र राज्याचा कायमचा रहिवासी असणे अनिवार्य आहे.
- 11 ते 18 वर्षे वयोगटातील किशोरवयीन मुली (मुली) या योजनेअंतर्गत प्रशिक्षणासाठी अर्ज करू शकतात.
- दारिद्र्यरेषेखालील BPL कार्डधारक कुटुंबातील फक्त मुली अर्ज करण्यास पात्र आहेत.
- किशोरी शक्ती योजना महाराष्ट्र अंतर्गत कौशल्य प्रशिक्षणासाठी अर्ज करण्यासाठी किशोरचे वय 16 ते 18 वर्षे दरम्यान असावे.
आवश्यक कागदपत्रे
- आधार कार्ड
- जन्माचा दाखला
- शैक्षणिक प्रमाणपत्रे
- BPL रेशन कार्ड
- शाळा सोडल्याचा दाखला
किशोरी शक्ती योजनेअंतर्गत अर्ज करण्याची प्रक्रिया
अवेदिका किशोरीला या योजनेअंतर्गत अर्ज करण्यासाठी कुठेही जाण्याची गरज नाही. कारण पात्र किशोरवयीन मुलींचे अर्ज केवळ अंगणवाडी केंद्रांच्या सेविकाच करतील. ज्याची प्रक्रिया आम्ही तुम्हाला खाली सांगणार आहोत
- महाराष्ट्रातील अंगणवाडी केंद्रांशी संबंधित कर्मचारी महाराष्ट्र किशोरी शक्ती योजनेअंतर्गत पात्र किशोरवयीन मुलींची निवड करण्यासाठी घरोघरी जाऊन सर्वेक्षण करतील.
- सर्वेक्षणात निवड झालेल्या मुलींची यादी महिला व बालविकास विभागाकडे पाठवण्यात येणार आहे.
- विभागाने निवडलेल्या किशोरवयीन मुलींची तपासणी केली जाईल. विभागाकडून किशोरवयीन मुलींना पात्र समजले गेल्यास त्यांची या योजनेअंतर्गत नोंदणी केली जाईल.
- नोंदणी केलेल्या किशोरवयीन मुलींना किशोरी कार्ड दिले जातील. ज्याद्वारे तिला या योजनेअंतर्गत मिळणारे लाभ मिळू शकतील.